Omstreden bondskanselier versus fanatieke nazi hunter

Wat hebben een nazi hunter en een voormalige BRD-kanselier met elkaar te maken? De een was kandidaat voor het presidentschap van Duitsland in het voorjaar van 2012, de ander was bondskanselier van de BRD in de jaren zestig van de twintigste eeuw. De een was een activiste die haar leven waagde om op nazi's te jagen, de ander was een voormalig lid van de NSDAP. Deze twee personen kwamen elkaar tegen in het jaar 1968, toen nazi hunter Beate Klarsfeld een klap in het gezicht van bondspresident Kurt Georg Kiesinger gaf. Het incident werd wereldnieuws en de  29-jarige Duitse Beate was vanaf dat moment beroemd. 

Beate Klarsfeld, 1986

Nazi hunter Beate Klarsfeld

Begin 2012 stonden de kranten vol met de naderende stemming voor een nieuwe president van het Duitse parlement. Ook  Beate Klarsfeld had zich kandidaat gesteld. Ze werd geboren in 1939 en vanaf het moment dat ze in 1960 haar latere echtgenoot, de Joods-Franse Serge Klarsfeld in Parijs ontmoette, stelde dit echtpaar hun leven in doel van het 'jagen op nazi's'. Zo werden dankzij hen de voormalige nazi Klaus Barbie en de Franse politiechef Maurice Papon wegens misdaden tegen de menselijkheid opgespoord en berecht. 

Kurt Georg Kiesinger

BRD-kanselier Kiesinger

Kurt Georg Kiesinger werd in 1966 gekozen tot bondskanselier van West-Duitsland. Hij leidde drie jaar lang de zogenaamde Große Koalition, de eerste federale coalitie van CDU/CSU en SPD in de Bondsrepubliek. Deze coalitie kreeg het voor elkaar om een grotere soevereiniteit voor de Bondsrepubliek te creëren. Als er binnen het land onrust zou ontstaan, waren de geallieerden tot nu toe in staat om in te grijpen zodat de soevereiniteit van de BRD opgeheven kon worden. Door middel van de zogenaamde noodwetten zag de Geallieerde Controleraad af van eventueel militair ingrijpen. Ook werden de betrekkingen met Oost-Europese landen verbeterd tijdens kabinet-Kiesinger. 

Kiesinger krijgt klappen
Het incident dat op 7 november 1968 plaatsvond, gebeurde niet zonder reden. Beate Klarsfeld was een felle activiste gericht tegen voormalige nazi's en zij begon samen met haar man een campagne tegen Kiesinger. Hij was van 1933 tot 1945 lid geweest van de NSDAP en het echtpaar Klarsfeld, gesteund door de DDR, wilde het Duitse volk - vooral de jongeren - laten zien dat deze voormalige nazi niet aan het hoofd van de Bondsrepubliek mocht staan. Beate klom tijdens het CDU-congres het podium op, sloeg Kiesinger en riep 'nazi, nazi, nazi!'. Ze werd hierna tot 4 maanden gevangenis berecht. Tijdens het proces werd ze verdedigd door Horst Mahler, die later een van de oprichters van de linkse terreurorganisatie Rote Armee Fraktion (RAF) was. Ook de RAF zou in latere jaren voormalige nazi's opsporen, maar deze terreurgroep ging een stap verder door hen ook te ontvoeren en zelfs te vermoorden. 

Beate slaat Kiesinger, 1968

Omstreden bondskanselier
Voor Kiesinger was zijn carrière als bondskanselier nog geen jaar later afgelopen. Wel bleef hij oppositieleider voor CDU/CSU tot juli 1971 en bleef lid van de Bondsdag tot 1980. In 1988 stierf hij. Over zijn nazi-verleden werd veel gespeculeerd. In recente biografieën werd hij vrijgesteld van de gedachte dat hij een overtuigde nazi was, maar in - vooral - linkse hoek wordt Kiesinger tot op de dag van vandaag gezien als een bekend voorbeeld van een onvolledige analyse van het nationaalsocialistische verleden van Duitsland.


Strijd van de Klarsfelds
Beate daarentegen bleef zich verzetten tegen het nazi-verleden. Ondanks tegenslagen bleef ze, samen met haar man, nazi's opsporen. Het kopstuk Klaus Barbie, de 'slachter van Lyon', werd na jarenlang onderzoek in 1972 in Bolivia opgespoord. Enkele jaren later richtte Beate de Beate Klarsfeld Foundation op, een organisatie die strijdt tegen antisemitisme. Ook schreef ze meerdere boeken en verscheen er een film over de Klarsfelds. Uiteindelijk werd Beate niet gekozen als bondspresident van Duitsland, maar de voormalige Oost-Duitse mensenrechtenactivist Joachim Gauck kreeg deze - voornamelijk ceremoniële - functie. 

Serge en Beate Klarsfeld, 2007 (Jeruzalem)

Voor meer literatuur en films over de Klarsfelds bekijk de volgende links:


The Children of Izieu: A Human Tragedy - boek over de joodse kinderen uit Lyon die allen gedeporteerd zijn door Klaus Barbie. 
Endstation Auschwitz : die Deportation deutscher und österreichischer jüdischer Kinder aus Frankreich ; ein Erinnerungsbuch. 
Nazi Hunter: The Beate Klarsfelds Story